۱ - تأمین مالی جمعی چیست؟
تأمین مالی جمعی (crowdfunding) از روش های متداول تأمین مالی کسب و کارهای کوچک و متوسط در اکوسیستم تأمین مالی در دنیاست. در حال حاضر در ایران، سکوهای تأمین مالی جمعی تحت مدل مشارکت (از 4 مدل موجود تأمین مالی جمعی شامل مدل مبتنی بر اهدا، مبتنی بر قرض، مبتنی بر پاداش و مبتنی بر مشارکت) اقدام به انجام تأمین مالی پروژه ها می نمایند. به این ترتیب که سکوهای فعال در زمینه تأمین مالی جمعی، پس از انجام ارزیابی های لازم، اقدام به ارائه و معرفی طرح های سرمایه گذاری بر روی سکو، با پیشنهاد سود علی الحساب برای بازه زمانی مشخص نموده و سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی، از طریق این سکوها در طرح های تعریف شده سرمایه گذاری می نمایند.
۲- فن داریک چگونه کار می‌کند؟
در فن داریک، کارآفرینان و صاحبان ایده می‌توانند طرح‌های خود را در قالب تأمین مالی جمعی مبتنی بر مشارکت ارائه دهند. پس از طی فرآیند ارزیابی و دریافت تأییدیه از شرکت فرابورس ایران، امکان دسترسی به جامعه گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران در بستر فن داریک برای آن‌ها فراهم می‌شود. کاربران می‌توانند از میان طرح‌های منتشرشده، گزینه دلخواه خود را انتخاب کرده و با سرمایه‌گذاری در آن، شریک تجاری طرح شوند. در ازای این مشارکت، گواهی شراکت رسمی و مورد تأیید فرابورس ایران به سرمایه‌گذاران اعطا خواهد شد.
۳.چطور می‌توانم در فن داریک سرمایه‌گذاری کنم؟
برای سرمایه‌گذاری در فن داریک، ابتدا لازم است در پلتفرم ثبت‌نام کرده و فرآیند احراز هویت خود را تکمیل کنید. پس از آن، با انتخاب گزینه «سرمایه‌گذاری» می‌توانید طرح موردنظر خود را بررسی و انتخاب نمایید. پیش از اقدام به سرمایه‌گذاری، مطالعه دقیق مستندات هر طرح از جمله مدل کسب‌وکار، استراتژی بازاریابی، شیوه درآمدزایی و سایر اطلاعات کلیدی الزامی است.
پس از آشنایی با جزئیات، لازم است قرارداد مشارکت و بیانیه ریسک را مطالعه کرده و به‌صورت الکترونیکی آن‌ها را تأیید نمایید. در مرحله نهایی، مبلغ مورد نظر خود را مشخص کرده و از طریق درگاه بانکی امن فن داریک، وجوه را به حساب اختصاصی طرح واریز کنید. با تکمیل این مراحل، فرآیند سرمایه‌گذاری شما به صورت رسمی ثبت خواهد شد.
۴.برای ارزیابی طرح‌ها در فن داریک چه مدارکی نیاز است؟
در فرآیند ارزیابی طرح‌ها در فن داریک، مجموعه‌ای از مستندات تخصصی تهیه و ارائه می‌شود تا امکان بررسی دقیق طرح از جنبه‌های مختلف فراهم گردد. این مستندات شامل موارد زیر است:
گزارش ارزیابی طرح کسب‌وکار
فایل معرفی محصول و برنامه بازاریابی و فروش
اظهارنظر نهاد مالی درباره قابلیت‌های طرح
نظر کارشناسی ناظر فنی یا مالی در خصوص طرح کسب‌وکار
نامه تأییدیه انتشار طرح از سوی شرکت فرابورس ایران
گزارش‌های مرحله‌ای از پیشرفت طرح
فایل بیلان نهایی عملکرد طرح
اظهارنظر نهایی ناظر فنی یا مالی درباره بیلان طرح
این اسناد به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با دیدی شفاف‌تر نسبت به فرصت‌های سرمایه‌گذاری تصمیم‌گیری کنند و ارزیابی دقیقی از ریسک و بازده هر طرح داشته باشند.
۵.شرایط حقوقی، فنی و مالی طرح‌ها برای پذیرش در فن داریک چیست؟
بر اساس دستورالعمل‌های فعلی تأمین مالی جمعی، تنها اشخاص حقوقی مجاز به ارائه طرح‌های خود در فن داریک هستند. برای انتشار هر طرح، لازم است تمامی الزامات قانونی، فنی و مالی مندرج در دستورالعمل تأمین مالی جمعی شرکت فرابورس ایران رعایت شده باشد.
طرح‌هایی که قصد حضور در سکوی فن داریک را دارند، باید از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و مدارک و مجوزهای مورد نیاز را دریافت کرده باشند تا امکان انتشار و جذب سرمایه برای آن‌ها فراهم گردد.
۶.آیا فن داریک طرح‌ها را پیش از نمایش ارزیابی می‌کند؟
بله، در فن داریک، تمامی طرح‌ها پیش از انتشار در پلتفرم، طی دو مرحله ارزیابی دقیق قرار می‌گیرند. این ارزیابی‌ها جنبه‌های حقوقی، فنی و مالی طرح را پوشش می‌دهند تا از انطباق آن‌ها با الزامات تأمین مالی جمعی اطمینان حاصل شود.
در صورتی که یک طرح موفق به عبور از این دو مرحله گردد، برای تأیید نهایی توسط نهاد مالی و شرکت فرابورس ایران معرفی می‌شود. پس از آن، در صورت لزوم، طرح به صندوق‌های پژوهش و فناوری یا بانک‌ها جهت دریافت ضمانت‌نامه معرفی خواهد شد. این فرآیند به‌منظور حفظ اطمینان سرمایه‌گذاران و افزایش شفافیت طراحی شده است.
۷.هزینه استفاده از خدمات تامین مالی جمعی در فن داریک برای متقاضیان سرمایه چقدر است؟
در فن داریک، هزینه استفاده از خدمات تامین مالی جمعی به صورت کارمزد متغیر و بر اساس نتیجه طرح محاسبه می‌شود:
در صورت موفقیت‌آمیز بودن جذب سرمایه، کارمزدی معادل ۴ درصد از میزان سرمایه جذب‌شده از سوی متقاضی سرمایه پرداخت می‌شود.
اما اگر طرح موفق به جذب سرمایه کامل نشود، تنها مبلغی معادل ۰.۵ درصد (نیم درصد) از سرمایه مورد درخواست به‌عنوان کارمزد خدمات دریافت خواهد شد.
این مدل هزینه‌گذاری، متقاضیان سرمایه را در مسیر راه‌اندازی و توسعه طرح‌های نوآورانه، با ریسک مالی حداقلی همراهی می‌کند.
۸.آیا می‌توانم پیش از سرمایه‌گذاری با یک مشاور گفتگو کنم؟
بله، در فن داریک به شدت توصیه می‌کنیم که پیش از هرگونه تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری، با مشاوران سرمایه‌گذاری مورد تأیید مشورت نمایید. این گفت‌وگو می‌تواند به شما کمک کند تا دید روشن‌تری نسبت به ریسک‌ها، فرصت‌ها و جزئیات طرح داشته باشید.
همچنین این امکان وجود دارد که در صورت تمایل، به‌صورت مستقیم با صاحبان طرح‌ها نیز در ارتباط باشید و سوالات خود را مطرح کنید. ما در فن داریک تلاش می‌کنیم تا فضای شفاف و قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاران فراهم کنیم.
۹.سقف مشارکت سرمایه‌گذاران در طرح‌ها چقدر است؟
با توجه به ضوابط مصوب شرکت فرابورس ایران، میزان سرمایه‌گذاری هر شخص در هر طرح در فن داریک دارای محدودیت مشخصی است:
اشخاص حقیقی (افراد عادی) می‌توانند تا سقف ۵ درصد از کل مبلغ مورد نیاز طرح در آن مشارکت داشته باشند.
اشخاص حقوقی (شرکت‌ها، سازمان‌ها و...) مجاز به سرمایه‌گذاری تا ۲۰ درصد از کل مبلغ طرح هستند.
این محدودیت‌ها با هدف تقسیم ریسک و حمایت از مشارکت گسترده‌تر سرمایه‌گذاران وضع شده‌اند و بخشی از ساختار رسمی تأمین مالی جمعی در کشور محسوب می‌شوند.
۱۰.حداقل مبلغ مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری در طرح‌ها چقدر است؟
در فن داریک، حداقل مبلغی که هر سرمایه‌گذار می‌تواند در یک طرح مشارکت کند، ۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال (پانصد هزار تومان) است.
این حداقل مبلغ با هدف امکان‌پذیر ساختن مشارکت برای طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران و در عین حال حفظ جدیت و اثربخشی طرح‌ها تعیین شده است.
۱۱.آیا سرمایه‌گذاری در طرح‌های فن داریک بدون ریسک است؟
فن داریک به عنوان یک سکوی رسمی و دارای مجوز تأمین مالی جمعی، فرصت‌های سرمایه‌گذاری را با دقت و بر اساس الزامات قانونی و ارزیابی‌های تخصصی منتشر می‌کند. برای هر طرح، وثایق، تضامین معتبر و ارزیابی‌های چندمرحله‌ای انجام می‌شود تا ریسک‌ها به حداقل برسند.
با این حال، باید توجه داشت که هرگونه سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در حوزه نوآوری و کارآفرینی، با سطحی از ریسک همراه است. تصمیم نهایی برای سرمایه‌گذاری صرفاً برعهده سرمایه‌گذار است و توصیه می‌شود بیانیه ریسک را پیش از هر اقدامی با دقت مطالعه نمایید.
در فن داریک، مطابق با ضوابط و آیین‌نامه‌های شرکت فرابورس ایران، تمامی مبالغ جمع‌آوری‌شده از سرمایه‌گذاران در حساب امانی رسمی و معرفی‌شده به فرابورس نگهداری می‌گردد.
این حساب از نوع قرض‌الحسنه بوده و تا زمان اتمام فرآیند جذب سرمایه و تحویل وجوه به متقاضی طرح، نزد بانک منتخب مسدود باقی می‌ماند.
شایان ذکر است که در این دوره، هیچگونه سودی به مبالغ موجود در حساب امانی تعلق نمی‌گیرد.
۱۳.آیا می‌توان پس از سرمایه‌گذاری، از مشارکت در یک طرح انصراف داد؟
در حال حاضر و بر اساس قوانین و مقررات ابلاغ‌شده توسط شرکت فرابورس ایران، امکان انصراف یا بازگشت سرمایه پس از ثبت نهایی مشارکت در طرح‌ها در فن داریک وجود ندارد.
لطفاً پیش از انجام هرگونه سرمایه‌گذاری، تمامی اطلاعات مربوط به طرح و بیانیه ریسک را با دقت مطالعه فرمایید.
۱۴.فن داریک چه تدابیری برای کنترل ریسک طرح‌ها در نظر گرفته است؟
در فن داریک تدابیر چندلایه‌ای برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در طرح‌ها اعمال می‌شود:
ارزیابی دقیق اولیه
پیش از انتشار، هر طرح توسط کارشناسان حقوقی، فنی و مالی بررسی می‌شود و تنها طرح‌هایی که از نظر ریسک در سطح قابل قبول قرار دارند، مجوز نمایش دریافت می‌کنند.
دریافت تضامین معتبر
از متقاضی سرمایه، تضامین متنوع و معتبری اخذ می‌شود تا اطمینان بیشتری برای سرمایه‌گذاران فراهم گردد. این تضامین در صفحه هر طرح قابل مشاهده است.
نظارت مستمر بر اجرای طرح
پس از جذب سرمایه، تیم نظارتی فن داریک به همراه ناظر فنی/مالی روند اجرای طرح را به‌صورت دوره‌ای بررسی و کنترل می‌کنند.
تسویه نهایی با سرمایه‌گذاران
پس از اجرای موفق طرح و دریافت اصل سرمایه و سود توافق‌شده از متقاضی، وجوه به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌گردد.
۱۵.اگر طرحی در اجرا موفقیت‌آمیز نباشد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در صورتی که پس از ارزیابی ناظر فنی/مالی، طرح به دلایلی ناموفق تشخیص داده شود، فن داریک طبق مفاد قراردادهای منعقد شده اقدام به وصول تضامین از متقاضی طرح خواهد کرد. پس از وصول مطالبات، وجوه سرمایه‌گذاران در سریع‌ترین زمان ممکن به حساب آن‌ها بازگردانده خواهد شد.
۱۶.آیا تضامین طرح‌ها با هم متفاوت است؟
بله، تضامین طرح‌ها ممکن است متفاوت باشند. در صورتی که طرحی ضمانت‌نامه از بانک یا صندوق‌های پژوهش و فناوری داشته باشد، این نشان‌دهنده عدم ریسک در وصول مبلغ تضمین‌شده است.
تفاوت‌ها عمدتاً در نوع تضامین ارائه‌شده برای اصل مبلغ یا اصل و سود طرح مشاهده می‌شود. در برخی طرح‌ها، ممکن است برای تضمین از چک یا سفته استفاده شود، که در این موارد ریسک وصول مبالغ در صورت شکست طرح، بیشتر است.
برای استفاده از خدمات فن داریک (چه به عنوان سرمایه‌گذار یا سرمایه‌پذیر)، ابتدا لازم است در پلتفرم ثبت‌نام کنید. پس از عضویت، هویت کاربران از طریق اتصال به سامانه سجام متعلق به سپرده‌گذاری مرکزی تایید می‌شود. پس از این مرحله، کاربران می‌توانند به راحتی از خدمات فن داریک بهره‌برداری کنند.
۱۸. چه شرکت هایی می توانند در فن داریک تأمین مالی نمایند؟
کلیه شرکت های کوچک و متوسط که دارای ویژگی های تعریف شده در دستورالعمل تأمین مالی جمعی باشند می توانند در این سکو تأمین مالی نمایند.
۱۹. نحوه سرمایه گذاری در طرح ها چه مراحلی دارد؟
پس از بررسی و تأیید طرح توسط فن داریک، طرح به مدت مشخصی جهت جذب سرمایه بر روی سایت فعال می شود. سرمایه گذاری در طرح ها، نیازمند ثبت نام در سایت و احراز هویت سجامی کاربر می باشد. پس از ثبت نام، کاربر در هر طرحی که تمایل داشته باشد و به هر میزان، امکان سرمایه گذاری خواهد داشت. در صورت جذب سرمایه طی برنامه از پیش تعیین شده و اتمام زمان مدنظر، در طول مدت سرمایه گذاری و بنابر فواصل زمانی مشخص شده در طرح، سود و اصل سرمایه گذاری به حساب سرمایه گذار واریز می گردد.